วันนี้มาว่ากันด้วยเรื่องสายคล้องคอของกล้องสักนิดนะครับ จริง ๆ ความรู้ด้านนี้ผมก็ไม่ได้มีเท่าไร ไม่ได้เป็นผู้เชี่ยวชาญ แต่ขอเอาประสบการณ์มาเล่าสูงกันฟัง สายคล้องคอกล้องนี่เรียกว่าแทบจะมีมาพร้อม ๆ กับกล้องที่เป็นขนาดพกพา ซึ่งปัจจุบันกล้องถ่ายภาพแทบทุกตัวก็แถมสายคล้องคอมาให้อยู่แล้ว แต่หลาย ๆ ท่านก็ชื่นชอบที่จะหาสายคล้องคอเส้นใหม่มาใช้กัน บ้างก็ว่าสายที่แถมมามันไม่นุ่ม มันบาดคอ บ้างก็ไม่ชอบโลโก้และรุ่นของกล้องที่โชว์หราอยู่บนสาย ประกาศให้โลกรู้ไปเลยว่าฉันใช้กล้องรุ่นอะไร
สมัยก่อนที่ยังใช้กล้อง D-SLR ตัวใหญ่ ๆ ก็ไม่เคยใช้สายที่แถมมาเลยครับ เพราะไม่ชอบที่มันมักจะมียี่ห้อและรุ่นของกล้องแปะอยู่ ผมมักจะเลี่ยงไปใช้สายคล้องคอที่บุนุ่ม ๆ ซับแรงได้ดี (แต่ก็ซับเหงื่อด้วย ใช้ไปนาน ๆ เข้าก็เน่า) หลัง ๆ มาก็ไม่ได้เลือกมาก ใช้แค่สายผ้าธรรมดาลายดอกดวงอะไรไปตามเรื่องก็เพียงพอ พอเปลี่ยนมาใช้กล้อง Mirrorless ชื่อดังรุ่นแรก ๆ ก็เปลี่ยนสายใหม่มาใส่ครับ แล้วก็เกิดปัญหาที่ไม่คิดว่าจะเจอกันก็คือ บริเวณหูคล้องสาย (Strap lug) มันสึก และบางลงเรื่อย ๆ จนคิดว่าวันหนึ่งจะต้องขาดออกไปแน่ ๆ ก็มานั่งพิจารณาดูครับว่ามันเกิดอะไรขึ้น สมัยก่อนกล้อง D-DLR ส่วนมาจะมีตัวคล้องแบบติดกับตัวกล้อง ร้อยสายเข้าไปได้เลย (พวก Canon) หรือมีหูคล้องสามเหลี่ยมพร้อมกิ๊บพลาสติกติดมาให้ก่อนจะร้อยสายที่เป็นผ้าเข้าไป (พวก Nikon) ซึ่งทั้งหมดนั่นมันไม่เคยมีปัญหา แต่พอเป็นกล้อง Mirrorless สมัยนี้มันมีให้แต่ Strap lug เปล่า ๆ รวมถึงสายคล้องยี่ห้อต่าง ๆ ก็ออกแบบมีห่วงมาให้ร้อยเข้ากับตัว Strap lug โดยตรง ก็เลยเข้าใจว่าตรงห่วงที่คล้าย ๆ พวงกุญแจของสายคล้องนั้น มันจะมีรอยต่อ (ที่เอาไว้ง้างออก) ตรงนั้นน่าจะขูดกับ Strap lug จนทำให้สึกได้ เลยหลอน ๆ ไม่กล้าคล้องสายไปพักใหญ่ จนมาใช้กล้อง Leica แล้วเห็นสายคล้องคอที่แถมมา มันมีการออกแบบอย่างดี (มาก) คือมีระบบร้อยสายแล้วล็อก โดยใช้ Hardware ที่ออกแบบมาเฉพาะ ไม่ได้ใช้ห่วงแบบคล้องพวงกุญแจปกติ ที่ส่วน Strap lug จึงมีแค่เหล็กเส้นเดียว ไม่ต้องขูดกับอะไรเลย นั่นทำให้ผมสบายใจมาก เพียงแต่สายรุ่นนี้ตรงที่สัมผัสกับคอมันเป็นปุ่มยางเยอะ ๆ กัดคอเจ็บน่าดูเหมือนกัน
มาภายหลังก็ให้เกิดข้อสงสัยอีก คือ Leica วางขายสายคล้องคอที่เป็นอุปกรณ์เสริมมากมายทั้งของไลก้าเอง และยี่ห้ออื่นมาทำร่วมกันโดยแปะยี่ห้อไลก้าลงไปด้วย รวมไปถึงสายคล้องคอที่เป็นของกล้องรุ่นพิเศษต่าง ๆ ซึ่งสายพวกนี้มีตัวเกี่ยวกับ Strap lug เป็นแบบพวงกุญแจเหมือนสายที่วางขายทั่วไป เลยงงว่า Leica ลืมไปแล้วเหรอว่าเคยออกแบบของดี ๆ ไว้อย่างไร หรือจริง ๆ แล้วมันไม่เกี่ยวกันแน่ ซึ่งคงต้องพิจารณาไปถึงวัสดุ (โลหะ) ที่ใช้ในการทำห่วงคล้องที่มากับสายและวัสดุที่ใช้ทำ Strap lug ของกล้องกันเลยครับ จำได้ว่าสมัยก่อนก็เคยมีสายคล้องคอยี่ห้อหนึ่ง ของไทยเรานี่แหละ ใช้แล้วบางคนกล้องร่วง เพราะใช้ห่วงคล้องพวงกุญแจราคาถูกมาทำ ซึ่งห่วงพวกนี้มันอ่อน เอานิ้วง้างแล้วใส่เองได้ บางทีกล้องมันหนัก ๆ มันก็ง้างออกมาเองหมุนไปหมุนมาหลุด กล้องร่วง น้ำตาไหล นี่กลายเป็นประเด็นหลักในการหาซื้อสายคล้องคอกันเลยนะครับ ส่วนยี่ห้อแพง ๆ ดี ๆ หน่อยก็จะใช้ห่วงที่แข็งแรงใช้วัสดุที่มีคุณภาพ แต่ถ้าจับมา Match กับกล้องที่มีวัสดุ Strap lug อ่อนแออย่างที่ผมเคยใช้ ต่อให้ไม่ต้องมีรอยต่อของห่วงก็ทำให้ Strap lug สึกได้เช่นกันครับ มันอยู่ที่ความแข็งของวัสดุล้วน ๆ เข้าใจว่ากล้อง Mirrorless ยี่ห้อนั้นก็เห็นปัญหาตรงนี้แล้วเหมือนกัน ในกล้องรุ่นต่อ ๆ มาจึงมีการใส่ Steel เป็นห่วงซ้อนไว้ในรู Strap lug อีกชั้นหนึ่ง (กล้อง D-SLR มีเกือบทั้งนั้น) จึงไม่เห็นมีใครออกมาบ่นกันอีก เพื่อน พี่ น้อง ลองไปส่องกล้องตัวเองกันดูครับ
กลับมามองกล้อง Leica สุดรัก Strap lug ของพี่แกโล่งเลย ไม่มีห่วงที่ทำจาก Steel แข็ง ๆ ซ้อนไว้อีกชั้น มองในแง่ดีคือ อ๋อ แกคงลงทุนใช้ Steel ทั้งอันมั้ง มองในแง่ร้ายก็คือ เดี๋ยวมันสึกแน่ ๆ ชัวร์ ๆ ซึ่งผมก็ไม่รู้ว่ากล้องรุ่นใหม่ ๆ มันจะเป็นไหมนะครับ ตอนนี้ก็ลองเอาสายอื่น (Cooph-leica) ที่เป็นห่วงแบบพวงกุญแจมาลองใส่ไว้ดูอย่างที่แสดงไว้ในภาพแรก จะได้รู้กันไปว่าสึกหรือไม่สึก ผู้ใช้กล้อง Leica สมัยนี้ก็ไม่ค่อยได้ใช้กันสมบุกสมบันเหมือนสมัยก่อน ๆ เสียด้วย หาข้อมูลอ้างอิงก็ยาก ซึ่งในอดีตไม่ใช่ว่า Leica จะไม่เคยมีปัญหานี้นะครับ ในกล้องรุ่นเก่า ๆ ถ้า search ภาพจะเจอครับ สึกกันจนแทบขาดไปเลยนะครับ โดยเฉพาะ (อะแฮ่ม ๆ ขา limited มีร้อน ๆ หนาว ๆ) รุ่นที่ Strap lug เป็นทองเหลืองครับ จะพบเห็นในรุ่นเก่า ๆ และรุ่นที่เป็น Black paint บางรุ่น ทองเหลืองเป็นโลหะที่อ่อนมากนะครับ มันไม่ได้เจ๋งและไม่ได้แพงแบบที่ให้ราคากับกล้องกัน มันออกจะเป็นโลหะเนื้ออ่อนที่ทำงานง่ายด้วยซ้ำ กล้องตกก็บุบ ก็ยุบลงไป แต่เข้าใจว่าคงซับแรงได้ดี (ผมเคยเอามาทำรางรองลูกล้อยางเลื่อนชั้นหนังสือ เลื่อนไปเลื่อนมาทองเหลืองก็ยุบครับ) เรื่องวัสดุโลหะถ้าจะเอาจริง ๆ มันมีสเป็คเยอะแยะ มีสูตรมากมาย สารประกอบยาวเป็นหางว่าวทั้งสัดส่วนของ คาร์บอน โครเมี่ยม วานาเดียม โมลิบดินั่ม ฯลฯ อีกสารพัด บังเอิญว่าเคยสะสมมีดมาก่อนเลยทราบว่ามีสูตรเหล็กมากมายจริง ๆ ความแข็ง ความเหนียว และสมบัติอื่น ๆ ก็ต่างกัน ทีนี้เราก็ไม่รู้หรอกครับ เพราะไม่เคยมีกล้องยี่ห้อไหนมาเปิดเผยสูตรโลหะของ Strap lug ซึ่งมันดูเป็นเรื่องหยุมหยิมมาก แต่บางทีแม้แต่เรื่องหยุมหยิมก็สร้างปัญหาและความเสียหายได้ไม่น้อย ก็น่าเก็บเอามาคิดเหมือนกัน สวัสดี...